ponieważ trochę się powtarzam, ten drugi numer jest bardziej skondensowany. można rozwinąć klikając w obrazek lub numerki poniżej (klikalne kwadraciki przerosły mnie technicznie), żeby zobaczyć nogi.
Flores miałem w początkowych planach, ale po sławetnym kryzysie środka podróży słusznie skręciłem na Sulawesi. a Indonezja nie kończy się na tej mapce, dalej na wschodzie jeszcze sporo atrakcji…
i to już tyle. nadaję dla Państwa na dżetlagu ze Stolicy Ojczyzny.
postscriptum: zdjęć zbiór na fotovontrompce jest.
główne skryżowanie w Bogor okupuje kilkunastu młodych ludzi z gitarami i ukulelami. niektórzy mają perkusje, inni – tylko głosy. wskakują pojedynczo albo po dwóch do nadjeżdżajacych angkotów (lokalnych busików), odgrywają kilka taktów, inkasują (albo nie) i wyskakują, gdy angkot rusza ze świateł. widziałem ich w wielu miastach, ale tu jakoś szczególnie ich wielu.
być może to jedyne egzempla muzyki indonezyjskiej, których da się słuchać.
kocham Azję, bo uczy mnie kochać Europę.
mój obrzydliwie zbiurokratyzowany i sformalizowany kontynent. nieruchawy, alienujący, chłodny. mój. kochany.
Azja, w kazdym razie ta południowa, to luz, mañana, zrelaksowanie reguł. ale paradoks jest w tym, że ta ogólna płynność prowadzi do ciągłego napięcia i kontroli: nieustannej walki jednostki o przeżycie. idziesz ulicą (chodnikiem, ho ho…), sekunda nieuwagi – i łamiesz sobie obie nogi w pustce po betonowej płycie, której nikomu nie chciało się wstawić. chcesz przejść na drugą stronę – masz do wyboru dwa rodzaje śmierci: z głodu, czekając na przerwę w ruchu, albo zwyczajnie, z wprasowania w asfalt. jedziesz motorem, pech, czterośladowe zombi z naprzeciwka spycha cię do rowu. wchodzisz po schodach, uważaj, stawiano je według zasad sztuki akrobatycznej, nie budowlanej. chcesz gdzieś dojechać na czas, busik spóźnia się trzy kwadranse, a potem przez godzinę krąży po wsi, żeby skusić mieszkańców na spontaniczny wypad do stolicy prowincji (sześć godzin). chcesz sobie polatać, bramka na karcie pokładowej raczej nie będzie tą, przez którą w końcu wejdziesz, a bagaże odbierzesz z taśmociągu oznaczonego innym lotem. większość cen jest umowna i obowiązuje tylko w tej transakcji, śmieci rzuca się wszędzie, ręce myje się czasem, silników autobusowych na postojach nie gasi się nigdy, tak jak papierosów wewnątrz autobusów. każdy krok wymaga kontroli, planowania, decyzji i negocjacji, najmniejszą kwestią są takie dyrdymały jak szacunek dla środowiska czy higiena. owszem, ludzie się uśmiechają, ale czemuś chętnie stąd wyjeżdżają. za wygodnie pokrojonym chlebem w dwudziestu siedmiu gatunkach.
(problemy z oznakowaniem przestrzeni zwalmy na moje nieprzystosowanie semantyczne. i pomińmy takie naturalne dyskomforty, jak śmiercionośne komary, śmiercionośne wulkany, śmiercionośne trzęsienia ziemi… ale dodajmy kakofonię wizualną i wszechobecną brzydotę. w Azji blogi piętnujące bezguście nie mają sensu.)
Europa, mmmm, Europa (mam minę H. Simpsona, gdy ten myśli o donatach) to komfort reguł, o dziwo, całkiem chętnie przestrzeganych i oswojonych. nie zauważamy ich nawet, choć czasem nas wpieniają: ale to właśnie takie kajdany dla naszej fantazji, jak prawo o ruchu drogowym, prawo budowlane, czy rozkład jazdy, robią nasz komfort. Europa to także większy szacunek dla przestrzeni indywidualnej, bez którego różne fajne przepisy typu zakaz palenia w miejscach publicznych nie miałyby szans. gadam głupoty? taka Polska czy Europa mnie, stęsknionemu, się przyśniły?
a może mamy własne dziury w chodnikach, które są dla nad tak oczywiste, że niezauważalne? a oni nie zauważają swoich, tylko bezwiednie je omijają – i są po prostu luźni i hepi?
no więc, chyba nie. rozmowy z westernersami długo tu mieszkającymi, ogólny kierunek migracji, wszelkie wskaźniki…
(ale może niższy komfort i statystycznie krótsze życie są w końcu efektywniejsze? wydłużanie długości życia to system emerytalny i więcej kosztownych w leczeniu chorób. może dla społeczeństwa lepiej, jeśli jego członkowie trują się codziennie spaliną i są wprasowywani w nawierzchnię?)
i nie, nie czuję się Lepszy, bo żadna w tym wszystkim moja zasługa. po prostu cieszę się, że, póki co, mam szczęście.
wkrótce wracam do domu. na pewno będę tęsknił. co ja bym zrobił bez tej Azji?
